Máy tạo oxy, hay còn gọi là máy oxy tập trung, là thiết bị cung cấp oxy bổ sung cho những người có nhu cầu oxy cao hơn so với không khí bình thường. Thiết bị này hoạt động bằng cách lọc khí nitơ từ không khí, giúp cô đặc oxy để sử dụng trong điều trị.
Lịch sử của liệu pháp oxy đã trải qua nhiều bước tiến đáng kể về mặt công nghệ và y học. Ban đầu, liệu pháp oxy dựa vào các bình oxy nặng và lều oxy, nhưng nhờ những phát triển vào thập niên 1970, các máy tạo oxy tại nhà đã trở nên phổ biến. Những mẫu máy hiện đại không chỉ nhỏ gọn, tiết kiệm năng lượng mà còn có thể mang theo người, giúp bệnh nhân duy trì hoạt động hằng ngày dễ dàng hơn.
Máy tạo oxy hoạt động bằng cách chiết xuất oxy từ không khí xung quanh và cung cấp nó cho bệnh nhân ở dạng cô đặc qua hai phương pháp chính: Hấp thụ biến đổi áp suất (PSA) và phân tách khí qua màng lọc.
Đầu tiên, máy sẽ hút không khí từ môi trường với thành phần khoảng 21% oxy và 78% nitơ. Sau đó, không khí được lọc qua các bộ lọc để loại bỏ bụi và vi khuẩn.
Trong phương pháp PSA, không khí bị nén và đưa qua lưới phân tử làm từ zeolit, nơi nitơ bị hấp thụ, cho phép oxy đi qua với độ tinh khiết cao, thường trên 90%.
Còn với phương pháp màng lọc, máy sử dụng màng bán thấm để phân tách oxy và nitơ dựa trên kích thước và tính hòa tan của khí.
Oxy sau đó được đưa đến bệnh nhân qua ống thông mũi hoặc mặt nạ, với lưu lượng từ 0.5 đến 10 lít mỗi phút, tùy thuộc vào máy, giúp bệnh nhân thở dễ dàng hơn.
Khi lựa chọn máy thở oxy, điều quan trọng là phải cân nhắc nhu cầu cá nhân và điều kiện bệnh lý của bạn.
Có bốn loại máy thở oxy chính: máy tạo oxy di động (POCs), máy tạo oxy tại nhà, máy oxy lỏng, và bình oxy.
Liệu pháp oxy là một phương pháp điều trị quan trọng cho nhiều bệnh lý hô hấp, bao gồm Bệnh Phổi Tắc Nghẽn Mạn Tính (COPD), ngưng thở khi ngủ, xơ phổi, và hen suyễn có thể cải thiện đáng kể tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Trong đó, COPD ảnh hưởng đến khoảng 10% dân số toàn cầu và là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ ba trên thế giới.
Đối với bệnh nhân COPD có tình trạng thiếu oxy máu nghiêm trọng vào ban ngày (PaO2 < 55-60 mmHg), liệu pháp oxy là giải pháp thường được khuyến nghị để cải thiện độ bão hòa oxy trong máu.
Bên cạnh đó, gần 50% bệnh nhân hen suyễn cũng mắc chứng ngưng thở khi ngủ, khiến tình trạng oxy máu giảm mạnh, đặc biệt là vào ban đêm. Trong trường hợp hen suyễn nặng, 75% bệnh nhân đạt mức bão hòa oxy từ 82% lên 96% sau liệu pháp.
Đối với những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ, 80% bệnh nhân trong một nghiên cứu đã cải thiện độ bão hòa oxy, từ 85% lên hơn 93% khi sử dụng oxy trong lúc ngủ.
Liệu pháp oxy giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch liên quan đến OSA, đặc biệt khi kết hợp với máy CPAP.
Đối với bệnh nhân xơ phổi, oxy cũng thường được sử dụng để giảm thiểu tình trạng giảm oxy vào ban đêm, cải thiện chất lượng cuộc sống, cũng như tăng cường khả năng vận động, với 65% ghi nhận cải thiện sau khi điều trị oxy.
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy khó thở (dyspnea), mệt mỏi bất thường hoặc không thể thực hiện các hoạt động thể chất đơn giản mà không hụt hơi, đó có thể là dấu hiệu bạn cần oxy liệu pháp.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng máy tạo oxy có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng này, đặc biệt ở bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc xơ phổi.
Thêm vào đó, nếu bạn gặp phải sự thay đổi về tinh thần như nhầm lẫn hoặc lờ đờ, điều này có thể cho thấy nồng độ oxy trong máu quá thấp, dẫn đến nguy cơ tổn thương não và các cơ quan khác.
Kiểm tra chỉ số SpO2 dưới 88-90% hoặc PaO2 dưới 55-60 mmHg thường là dấu hiệu chính để bác sĩ chỉ định sử dụng máy tạo oxy nhằm cải thiện sức khỏe tổng thể.
Các triệu chứng nghiêm trọng hơn như da xanh tím hoặc nhịp thở tăng cao cũng là chỉ báo cho thấy bạn cần được đánh giá để sử dụng liệu pháp oxy kịp thời.
Việc sử dụng máy tạo oxy không chỉ giúp bệnh nhân duy trì mức oxy cần thiết mà còn cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống.
Theo một thử nghiệm lâm sàng được công bố trên Respiratory Medicine có sự tham gia của 150 bệnh nhân mắc bệnh COPD, liệu pháp oxy giúp tăng khả năng chịu đựng khi tập luyện, với khoảng cách đi bộ trung bình tăng thêm 30 mét sau khi điều trị.
Thêm vào đó, 75% bệnh nhân cho biết họ cảm thấy ít mệt mỏi hơn và có nhiều năng lượng hơn. Những cải thiện này đã được xác minh qua các bảng câu hỏi tiêu chuẩn, cho thấy mức độ hạnh phúc tổng thể tăng lên một cách đáng kể.
Đặc biệt, mức bão hòa oxy của bệnh nhân đã tăng từ 88% lên 95%, giúp họ dễ dàng tham gia các hoạt động hàng ngày mà không gặp tình trạng khó thở.
Sử dụng máy thở oxy có thể giúp cải thiện tình trạng bão hòa oxy trong máu, đặc biệt là đối với những bệnh nhân bị tắc nghẽn đường hô hấp như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc ngưng thở khi ngủ.
Một nghiên cứu được công bố trên Chest cho thấy liệu pháp oxy giúp cải thiện mức bão hòa oxy, nhưng lại kéo dài thời gian xảy ra các đợt ngưng thở và giảm thở.
Mặc dù liệu pháp oxy có tác động tích cực đến mức oxy, nghiên cứu khác chỉ ra rằng phương pháp này không cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ hay giảm cảm giác buồn ngủ ban ngày.
Theo Hiệp hội Giấc ngủ Hoa Kỳ, liệu pháp oxy không nên được sử dụng như một biện pháp duy nhất cho ngưng thở khi ngủ, trừ khi bệnh nhân không thể dung nạp máy thở CPAP.
Liệu pháp oxy không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn mang lại những lợi ích sức khỏe dài hạn quan trọng cho bệnh nhân mắc các bệnh hô hấp như COPD và xơ phổi.
Theo nghiên cứu nổi bật Nocturnal Oxygen Therapy Trial, cho thấy bệnh nhân COPD sử dụng oxy liên tục có tốc độ suy giảm dung tích thở (FEV1) chậm hơn rõ rệt so với những người không dùng oxy hoặc chỉ dùng oxy ban đêm, với mức suy giảm FEV1 trung bình là 0,05 L/năm so với 0,11 L/năm trong nhóm đối chứng
Thêm vào đó, một nghiên cứu từ European Respiratory Journal cho thấy rằng việc sử dụng oxy lâu dài giảm 35% nguy cơ đợt cấp, qua đó giúp ngăn chặn sự suy giảm chức năng phổi và giảm nguy cơ nhập viện.
Đặc biệt với bệnh nhân xơ phổi, liệu pháp oxy đã chứng minh giảm 50% nguy cơ nhập viện và cải thiện khả năng vận động, từ đó kéo dài tuổi thọ và giảm tử vong lên đến 30%.
Nhìn chung, liệu pháp oxy cải thiện đáng kể khả năng sống sót, với một nghiên cứu được công bố trên Chest cho thấy tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 40% ở bệnh nhân COPD được điều trị bằng oxy lâu dài, so với chỉ 25% ở những người không được điều trị.
Khi lựa chọn máy tạo oxy, có bốn yếu tố quan trọng mà bệnh nhân cần xem xét: tính di động, loại lưu lượng oxy, thời lượng pin, và độ ồn.
Khi so sánh giữa máy tạo oxy di động và máy tạo oxy tại nhà, có một số yếu tố quan trọng ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Đối với những người có vấn đề hô hấp nghiêm trọng hơn và cần oxy liên tục, máy tạo oxy tại nhà thường là lựa chọn tốt hơn, cung cấp từ 3 đến 10 lít oxy mỗi phút (LPM). Máy được thiết kế để cung cấp dòng oxy ổn định và đáng tin cậy, nhưng kích thước lớn, nặng từ 18 đến 27 kg, giới hạn việc sử dụng chỉ trong nhà.
Ngược lại, máy tạo oxy di động với lượng oxy cung cấp thấp hơn (từ 1 đến 5 LPM) và sử dụng công nghệ dòng oxy xung (pulse flow), rất tiện lợi cho những người muốn duy trì lối sống năng động. Với trọng lượng chỉ từ 1,5 đến 9 kg, máy di động dễ dàng mang theo và sử dụng linh hoạt, đặc biệt khi có thời lượng pin kéo dài tới 13 giờ.
Tuy nhiên, sự tiện lợi này đi kèm với chi phí cao hơn, thường gấp 3 đến 6 lần so với máy tại nhà. Mặc dù vậy, các nghiên cứu cho thấy bệnh nhân sử dụng máy di động báo cáo cải thiện 30% khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày so với những người sử dụng máy tại nhà, khiến máy di động trở thành lựa chọn hấp dẫn cho những ai muốn tự do và linh hoạt hơn trong việc quản lý liệu pháp oxy của mình.
Có, bạn cần có đơn thuốc để mua máy tạo oxy, chẳng hạn như máy tạo oxy hoặc bình chứa oxy. Yêu cầu này dựa trên sự cần thiết về mặt y tế của liệu pháp oxy cho những người mắc các bệnh làm suy giảm khả năng duy trì đủ lượng oxy trong máu.
Thời gian sử dụng máy tạo oxy mỗi ngày phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và nhu cầu oxy cụ thể của bạn. Đối với những bệnh nhân bị thiếu oxy mãn tính nặng, liệu pháp oxy liên tục (24 giờ mỗi ngày) là lý tưởng, giúp duy trì nồng độ oxy trong máu ổn định ngay cả khi ngủ và vận động. Nếu chỉ thiếu oxy trong giấc ngủ, bạn có thể chỉ cần sử dụng oxy vào ban đêm.
Một số tác dụng phụ phổ biến của việc sử dụng máy thở oxy bao gồm khô mũi và kích ứng da do tiếp xúc với ống thở hoặc mặt nạ. Tình trạng này có thể gây khó chịu, thậm chí dẫn đến tổn thương da.
Ngoài ra, một số người bệnh cũng gặp phải tình trạng nhức đầu buổi sáng hoặc mệt mỏi sau khi sử dụng oxy. Tuy hiếm gặp, ngộ độc oxy có thể xảy ra khi sử dụng ở nồng độ cao trong thời gian dài.
Máy tạo oxy là thiết bị hỗ trợ quan trọng cho bệnh nhân gặp vấn đề hô hấp, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống. Để biết thêm thông tin và chọn máy phù hợp, hãy truy cập trang web của chúng tôi tại Medjin - maythomini.vn.
