Máy thở CPAP dùng cho trẻ sơ sinh là thiết bị hỗ trợ hô hấp không xâm lấn, giúp duy trì luồng khí áp lực dương liên tục qua mũi trẻ để giữ phổi luôn mở.
Khoảng 7% trẻ sơ sinh gặp khó thở sau sinh, trong đó 89% trẻ sinh cực non mắc hội chứng suy hô hấp (RDS), và CPAP giúp giảm tới 66% nguy cơ tử vong khi điều trị sớm. Máy thường được chỉ định khi trẻ có các dấu hiệu như thở nhanh, co lõm ngực, hoặc SpO₂ dưới chuẩn, nhất là trong các trường hợp như RDS, TTN, hoặc ngưng thở do sinh non.
CPAP mang lại hy vọng cho nhiều gia đình vì giúp hạn chế đặt nội khí quản, giảm tổn thương phổi và tăng tỉ lệ sống sót cho trẻ sinh non. Bạn có đang phân vân về việc sử dụng CPAP tại nhà? Tiếp tục đọc để hiểu cách dùng an toàn và đúng chuẩn y khoa.
Để chọn đúng máy thở CPAP dùng cho trẻ sơ sinh, hãy yêu cầu nhà cung cấp cung cấp chứng nhận FDA, CE và ISO 13485:2016 dành riêng cho trẻ nhỏ. Các giấy tờ như số đăng ký FDA hoặc chứng chỉ CE giúp xác nhận máy đạt tiêu chuẩn an toàn và chất lượng quốc tế.
Đảm bảo máy có các tính năng thiết yếu cho trẻ: áp lực điều chỉnh được (4–8 cm H₂O), lưu lượng oxy (4–8 L/phút), bình làm ấm ẩm tích hợp, cảnh báo âm thanh/hình ảnh và pin dự phòng tối thiểu 1–2 giờ. Những máy thiếu các tính năng này sẽ không đảm bảo an toàn tối đa cho bé khi dùng tại nhà.
Ưu tiên chọn mặt nạ mũi vì nghiên cứu cho thấy tỉ lệ tổn thương mũi chỉ 0% ở nhiều trường hợp, so với 23% khi dùng ống thông mũi; luôn đảm bảo đeo vừa vặn và hỏi rõ về dụng cụ đo size cho trẻ sơ sinh.
Trước khi quyết định thuê hay mua, phụ huynh cần hỏi rõ nhà cung cấp:
Theo UNICEF và NHS, thuê máy phù hợp khi chỉ cần ngắn hạn, mua máy sẽ tiết kiệm hơn nếu dùng lâu dài.
Luôn kiểm tra theo checklist chuẩn quốc tế để đảm bảo từ áp lực, lưu lượng, cảnh báo đến hỗ trợ khẩn cấp đều đúng chuẩn dành cho trẻ nhỏ.
Để sử dụng máy thở CPAP dùng cho trẻ sơ sinh tại nhà một cách an toàn, bạn cần tuân thủ ba bước chính: chuẩn bị môi trường sạch sẽ, lắp đặt thiết bị đúng hướng dẫn, và theo dõi sát dấu hiệu của bé.
Một hệ thống CPAP chuẩn gồm 8 thành phần: máy tạo áp, bình làm ẩm (đổ nước vô trùng, duy trì ở 37°C), ống dẫn khí, mặt nạ hoặc ống mũi vừa vặn, mũ đội đầu, bộ pha oxy/khí, buồng tạo áp và hệ thống cảnh báo – tất cả đều phải lắp đúng vị trí để tránh sự cố.
Để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn, hãy vệ sinh mặt nạ, ống thở sau mỗi lần dùng, thay nước bình làm ẩm hàng ngày, và giữ khô ráo phía sau tai bé; luân phiên đổi mặt nạ hoặc ống mũi sau mỗi 4–6 tiếng để hạn chế tổn thương da.
Quy trình gắn thiết bị đúng gồm: chọn cỡ mặt nạ/ống mũi vừa theo cân nặng, đội mũ ôm sát đầu không quá chặt, đặt miếng dán bảo vệ má nếu cần, gắn mặt nạ/ống nhẹ nhàng để tránh tì đè, cố định dây thở dọc thân bé, và thiết lập áp lực 5–8 cm H₂O. Kiểm tra rò khí và chỉnh lại nếu cần.
Luôn bật cảnh báo, cố định dây thở tránh bé kéo, để máy xa tầm tay và giữ khu vực quanh cũi gọn gàng.
Nếu xuất hiện các dấu hiệu như đỏ, phồng, loét quanh mũi má; bé thở gắng sức, tím tái, lơ mơ, bỏ bú, hoặc thiết bị liên tục báo động – cần gọi cấp cứu ngay.
Nhóm hỗ trợ tại nhà sẽ hướng dẫn tận tay, kiểm tra định kỳ, giải đáp các thắc mắc, và hỗ trợ tâm lý cho gia đình.
Dù hành trình chăm sóc bé sơ sinh tại nhà không dễ dàng, nhưng từng bước đi đúng sẽ tạo nên một hành trình vững chãi. Máy thở CPAP có thể là công cụ, nhưng sự bình an cho bé mới là mục tiêu cuối cùng. Tại Medjin, chúng tôi đồng hành cùng bạn qua từng hơi thở đầu đời của con – từ tư vấn chuẩn y khoa đến thiết bị đạt chuẩn. Hãy để chuyên gia giúp bạn yên tâm chăm sóc bé tại nhà với sự hiểu biết và yêu thương.
Bùi Thị Hiên - Chuyên gia Điều dưỡng với hơn 5 năm kinh nghiệm trong chăm sóc sức khỏe và hướng dẫn sử dụng thiết bị y tế.