Máy lạnh hoạt động bằng cách làm mát không khí đã có trong phòng chứ không rút oxy. Hầu hết máy lạnh dân dụng (dạng treo tường, máy lạnh split) chỉ tuần hoàn và làm lạnh không khí nội bộ, không hút khí từ ngoài vào hay tạo thêm oxy.
Máy sẽ làm lạnh không khí bằng cách hút nó qua dàn lạnh, hấp thụ nhiệt bằng gas lạnh, sau đó đẩy khí mát trở lại phòng. Do không có luồng không khí mới từ bên ngoài, nếu bạn đóng kín cửa suốt 8 tiếng, lượng oxy trong phòng gần như không thay đổi – giảm chưa đến 1%, theo các nghiên cứu thực nghiệm.
Tuy nhiên, điều cần lưu ý là CO₂ do con người thở ra sẽ tăng dần, khiến không khí ngột ngạt, gây mệt mỏi, đau đầu hay khó tập trung, dù nồng độ oxy vẫn ổn định. Điều này thường xảy ra trong phòng kín dùng máy lạnh không có hệ thống thông gió bổ sung.
Dù máy lạnh giúp ổn định nhiệt độ và độ ẩm, ngủ trong phòng kín có máy lạnh có thể gây hại cho người lớn tuổi và bệnh nhân hô hấp nếu không được kiểm soát đúng cách.
Người lớn tuổi dễ bị hạ thân nhiệt và khó điều chỉnh thân nhiệt khi nhiệt độ quá thấp. Độ ẩm thấp do máy lạnh còn làm khô đường thở, gây mệt mỏi và chóng mặt. Nếu máy lạnh cũ hoặc bẩn, nguy cơ hít phải vi khuẩn và nấm mốc càng cao.
Người mắc COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính) lại nhạy cảm với chất lượng không khí. Phòng kín không thông gió có thể làm tích tụ CO2, bụi mịn (PM2.5), VOCs, gây viêm đường thở, khó thở, thậm chí tăng nguy cơ nhập viện.
Người bị ngưng thở khi ngủ có thể không bị ảnh hưởng trực tiếp từ máy lạnh, nhưng không khí khô và thiếu thông gió trong phòng kín có thể gián tiếp làm rối loạn hô hấp và gây mệt mỏi sau khi ngủ dậy.
Nhận tư vấn MIỄN PHÍ & chọn đúng thiết bị lọc khí, máy thở tại nhà – Giải pháp cho người già, bệnh hô hấp
Người lớn tuổi và bệnh nhân hô hấp có thể gặp nguy hiểm nếu sử dụng máy lạnh trong phòng kín mà không kiểm soát tốt nhiệt độ, độ ẩm và thông gió.
Dù máy lạnh giúp điều hòa nhiệt độ, giảm độ ẩm và cải thiện giấc ngủ, nhưng nếu không duy trì đúng điều kiện, nó có thể gây ra mệt mỏi, khó thở và chóng mặt – đặc biệt ở người già, người mắc COPD hoặc hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Ở người lớn tuổi, máy lạnh hỗ trợ điều chỉnh thân nhiệt, giảm stress nhiệt và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, không khí quá khô hoặc nhiệt độ thấp dưới 18.3°C dễ gây tụt thân nhiệt và kích ứng đường thở. Đặc biệt, máy lạnh cũ hoặc không vệ sinh kỹ có thể phát tán nấm mốc, vi khuẩn gây viêm đường hô hấp.
Với bệnh nhân COPD, môi trường có máy lạnh và lọc không khí tốt (HEPA) giúp giảm tình trạng khó thở do nóng ẩm. Tuy nhiên, nếu phòng kín không thông gió hoặc có nồng độ bụi mịn (PM2.5) cao, bệnh có thể trở nặng. Không khí khô và thay đổi nhiệt độ đột ngột cũng có thể làm kích thích phổi.
Người mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ không có bằng chứng trực tiếp cho thấy máy lạnh gây ảnh hưởng xấu. Nhưng không khí khô, nhiệt độ không phù hợp, và đặc biệt là thiếu lưu thông không khí trong phòng kín có thể khiến mức CO₂ tăng – yếu tố nhạy cảm với người mắc CSA (ngưng thở trung ương).
Để ngủ máy lạnh trong phòng kín mà không bị thiếu oxy hay ngạt, bạn cần đảm bảo nhiệt độ, độ ẩm và thông gió phù hợp. Nhiệt độ lý tưởng cho người lớn tuổi và người bệnh hô hấp là 18–25°C, cùng với độ ẩm từ 40–60% để giảm kích ứng hô hấp và khô da.
Tuy máy lạnh giúp lọc không khí và kiểm soát độ ẩm, nhưng nếu phòng quá kín, không có gió lưu thông, nồng độ CO2 có thể tăng cao, gây khó ngủ, tỉnh giấc nhiều lần và mệt mỏi sáng hôm sau. Các nghiên cứu cho thấy khi CO2 trong phòng tăng từ 800 ppm lên 1900 ppm, chất lượng giấc ngủ giảm đáng kể, đặc biệt ở người già và bệnh nhân COPD.
Giải pháp để ngủ an toàn khi dùng máy lạnh trong phòng kín gồm:
Mở hé cửa sổ hoặc cửa phòng để khí lưu thông nhẹ, tránh tích tụ CO2
Lắp đặt quạt thông gió hoặc máy lạnh có chế độ hút gió tươi
Sử dụng máy đo CO2 để kiểm tra chất lượng không khí
Dùng máy lọc không khí để hỗ trợ lọc bụi mịn, vi khuẩn, nhất là với người có bệnh hô hấp
Duy trì vệ sinh máy lạnh, máy lọc, CPAP định kỳ 2 lần/năm
Người mắc ngưng thở khi ngủ cần dùng máy CPAP kết hợp môi trường ngủ chuẩn.
Nếu bạn đang chăm sóc người thân lớn tuổi hay có bệnh lý hô hấp, việc đảm bảo thông gió và nhiệt độ ổn định không chỉ giúp họ ngủ ngon hơn, mà còn là hành động yêu thương thiết thực mỗi đêm.
Dù không gian kín kết hợp với máy lạnh không khiến oxy “biến mất”, việc chủ động cải thiện lưu thông không khí vẫn là chìa khóa để bảo vệ người thân yêu, nhất là người cao tuổi hoặc có bệnh hô hấp. Hãy để sự hiểu biết dẫn dắt bạn – không còn hành động theo cảm tính, mà là lựa chọn dựa trên hiểu rõ nguyên lý. Medjin luôn đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc hô hấp tại nhà, với những thiết bị hỗ trợ tin cậy và hướng dẫn tận tâm tại maythomini.vn.
Đặt lịch gọi lại – Nhận tư vấn hô hấp 1:1 với chuyên gia ngay hôm nay
Bùi Thị Hiên - Chuyên gia Điều dưỡng với hơn 5 năm kinh nghiệm trong chăm sóc sức khỏe và hướng dẫn sử dụng thiết bị y tế.