Chất lượng giấc ngủ kém ảnh hưởng lớn đến năng lượng ban ngày. Khi giấc ngủ bị gián đoạn hoặc không đủ sâu, não không thể hoàn thành các giai đoạn phục hồi quan trọng, dẫn đến mệt mỏi kéo dài và khó tập trung.
Một nghiên cứu với 940 sinh viên đại học cho thấy khoảng 60% báo cáo có chất lượng giấc ngủ kém vào đầu học kỳ. Đặc biệt, trong thời kỳ thi cử, chất lượng giấc ngủ giảm sút nghiêm trọng, kèm theo mức độ mệt mỏi tăng cao.
Hãy thử hình dung một đêm dài chập chờn, bạn tỉnh dậy không chỉ thiếu năng lượng mà còn cảm giác nặng nề, như mang theo cả ngày dài chưa kết thúc. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng đến hiệu suất công việc mà còn làm suy giảm sức khỏe tổng thể.
Các vấn đề về giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ (OSA - Obstructive Sleep Apnea) có thể là nguyên nhân chính khiến bạn thức dậy mệt mỏi vào buổi sáng. Đây là một tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 8-16% người trưởng thành và thường gặp ở nam giới, với tỉ lệ mắc cao gấp 4 lần so với nữ giới.
OSA gây ra các khoảng ngừng thở ngắn trong đêm, khiến giấc ngủ bị gián đoạn mà bạn không nhận ra. Điều này làm cơ thể không đạt được trạng thái ngủ sâu, dẫn đến cảm giác mệt mỏi ngay cả khi bạn đã ngủ đủ giờ.
Nguyên nhân chính của OSA bao gồm tắc nghẽn đường thở và các yếu tố nguy cơ như béo phì, khi tình trạng này phổ biến hơn ở người thừa cân gấp 7 lần so với người bình thường. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là có đến một phần ba số bệnh nhân OSA không bị béo phì, cho thấy đây không chỉ là vấn đề của cân nặng mà còn liên quan đến các yếu tố cấu trúc cơ thể hoặc di truyền.
Tình trạng hô hấp mãn tính, như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), có thể làm gián đoạn nghiêm trọng giấc ngủ và dẫn đến mệt mỏi vào buổi sáng. Theo nghiên cứu, 65% bệnh nhân mệt mỏi nghiêm trọng có chỉ số khó thở mMRC từ mức 2 trở lên, cho thấy tình trạng khó thở nặng góp phần lớn vào sự mệt mỏi sau khi ngủ.
Nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ bao gồm:
1. Thói quen ngủ không lành mạnh
Thức khuya và giờ giấc ngủ không ổn định làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ tự nhiên, khiến cơ thể không thể sản xuất đủ melatonin – hormone điều chỉnh giấc ngủ. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, chất lượng giấc ngủ kém có thể dự đoán tình trạng mệt mỏi vào ngày hôm sau.
2. Chế độ ăn uống không phù hợp
Việc tiêu thụ thực phẩm giàu đường, như cà phê ngọt hay bánh ngọt, vào buổi sáng dễ gây tăng và sụt giảm đường huyết, dẫn đến cảm giác uể oải. Ngoài ra, thiếu hụt dinh dưỡng như sắt, vitamin B12 và D cũng góp phần vào tình trạng này.
3. Thiếu vận động
Lối sống ít vận động hoặc vận động quá mức không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn làm suy giảm năng lượng. Một bài tập nhẹ nhàng, như đi bộ 15 phút, có thể làm giảm đáng kể tình trạng mệt mỏi.
4. Căng thẳng tâm lý
Căng thẳng, lo âu hay tâm trạng thấp có thể tiêu hao năng lượng đáng kể, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi ngay từ sáng.
Các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn có thể là nguyên nhân khiến bạn thức dậy mệt mỏi mỗi sáng.
Một số bệnh lý như rối loạn tuyến giáp, đau xơ cơ, hoặc trầm cảm có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng giấc ngủ, gây mệt mỏi kéo dài vào buổi sáng. Ví dụ, cường giáp gây khó ngủ do căng thẳng và đổ mồ hôi ban đêm, trong khi suy giáp dẫn đến giấc ngủ kém chất lượng và thời gian ngủ ngắn hơn. Đau do đau xơ cơ hay lo âu có thể làm giấc ngủ bị gián đoạn liên tục, dẫn đến mệt mỏi kéo dài.
Các vấn đề về hô hấp có thể làm giấc ngủ kém chất lượng một cách nghiêm trọng.
Theo nghiên cứu, có từ 60-70% bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) bị rối loạn giấc ngủ, trong khi tỷ lệ mất ngủ ở nhóm này dao động từ 27% đến 53%. Những con số này cho thấy mối liên kết rõ ràng giữa các bệnh hô hấp và chất lượng giấc ngủ suy giảm.
Tình trạng như ngưng thở khi ngủ và COPD không chỉ gây khó thở, mà còn làm giảm oxy trong máu và tăng sức cản đường hô hấp do sự thư giãn cơ pharyngeal khi ngủ. Thay vì tái tạo năng lượng, cơ thể phải tiêu hao thêm để duy trì hơi thở, dẫn đến cảm giác kiệt sức vào buổi sáng.
Hãy tưởng tượng giấc ngủ là lúc cơ thể tái tạo năng lượng, nhưng vì sự cố này, thay vì nạp lại pin, bạn lại tiêu hao năng lượng nhiều hơn. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn: giấc ngủ kém làm tăng triệu chứng hô hấp, và triệu chứng này lại tiếp tục phá vỡ giấc ngủ.
Bạn có thể xác định mình mắc rối loạn giấc ngủ qua các triệu chứng như khó ngủ, ngủ không sâu, hoặc bóng đè thường xuyên. Những dấu hiệu khác bao gồm buồn ngủ ban ngày, khó tập trung, thay đổi tâm trạng, hoặc các hành vi bất thường như ngủ nói, ngủ mơ đi kèm chuyển động cơ thể.
Các bước xác định rối loạn giấc ngủ:
Hãy nhớ rằng, một giấc ngủ khỏe mạnh không chỉ là sự nghỉ ngơi, mà còn là nền tảng để tái tạo năng lượng và tăng cường sức khỏe tinh thần. Bạn có từng đặt câu hỏi tại sao cơ thể mình hay gặp những bất ổn vào buổi sáng? Hãy khám phá ngay để cải thiện chất lượng cuộc sống!
Những giải pháp tốt nhất để khắc phục tình trạng mệt mỏi vào buổi sáng là cải thiện thói quen sinh hoạt, tối ưu hóa giấc ngủ và điều trị y tế khi cần thiết.
Một số phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả bao gồm duy trì lịch trình ngủ đều đặn, tránh sử dụng thiết bị điện tử hoặc ăn uống trước giờ đi ngủ, và lựa chọn môi trường ngủ thoải mái với gối và đệm phù hợp.
Nếu các biện pháp này không đủ, điều trị chuyên sâu như liệu pháp CPAP cho người mắc chứng ngưng thở khi ngủ hoặc oxy trị liệu cho bệnh nhân COPD có thể là cần thiết.
Theo sleepapnea.org 84,6% những người buổi sáng tự mô tả sử dụng CPAP được báo cáo chất lượng giấc ngủ trên trung bình, so với 25% số cú đêm.
Ngoài ra, việc tập luyện thường xuyên và bữa sáng giàu dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc khôi phục năng lượng vào buổi sáng.
Đừng để mệt mỏi kéo dài ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn! Hãy khám phá ngay các giải pháp tại Medjin để cải thiện giấc ngủ và sức khỏe. Truy cập https://maythomini.vn/ để nhận được sự hỗ trợ tận tâm.