Câu trả lời là CÓ, đặc biệt khi người bệnh xuất hiện suy hô hấp, sốc nhiễm trùng hoặc có ≥3 tiêu chí lâm sàng nhẹ được các tổ chức y khoa uy tín công nhận như IDSA/ATS.
Trong các hướng dẫn từ 2020 đến nay, viêm phổi được xem là nguy hiểm khi: người bệnh cần thở máy, tụt huyết áp cần truyền thuốc vận mạch, hoặc có các dấu hiệu như: thở nhanh ≥30 lần/phút, rối loạn ý thức, thiếu oxy nặng (PaO₂/FiO₂ ≤ 250), hoặc tổn thương đa thùy trên phim phổi. Nếu hội đủ 3 tiêu chí nhẹ, bệnh nhân nên được chuyển ICU để theo dõi sát.
Đặc biệt lưu ý: khó thở khởi phát nhanh, không cải thiện sau điều trị kháng sinh, và suy hô hấp là những dấu hiệu cảnh báo sớm cần đi bệnh viện ngay. Trong bối cảnh hậu COVID, cảm cúm hay viêm phổi kéo dài, người lớn tuổi, bệnh mạn tính hoặc người chăm sóc nên cảnh giác cao độ.
Bảng tóm tắt mức độ nguy hiểm
| Ngưỡng nguy hiểm | Dấu hiệu lâm sàng | Hành động khuyến nghị |
|---|---|---|
| Suy hô hấp / cần thở máy | PaO₂ < 60 mmHg, dùng cơ hô hấp phụ | Nhập ICU ngay |
| Sốc nhiễm trùng / cần vận mạch | Tụt huyết áp, không đáp ứng truyền dịch | Nhập ICU ngay |
| ≥3 tiêu chí phụ IDSA/ATS | Thở nhanh, lú lẫn, đa tổn thương phổi | Xem xét nhập ICU |
| Khó thở cấp / giảm oxy nhanh | Thở gấp, tím môi, không đáp ứng oxy | Tăng cường theo dõi, có thể nhập viện |
| Kháng trị với kháng sinh | Không cải thiện sau 72h điều trị đúng phác đồ | Tái đánh giá & chuyển viện nếu cần |
Nếu bạn hoặc người thân nằm trong nhóm nguy cơ cao, đừng chờ đợi các triệu chứng trở nặng. Hãy chủ động theo dõi hơi thở, nhận biết dấu hiệu bất thường, và đến bệnh viện sớm khi có dấu hiệu cảnh báo.
Viêm phổi được phân loại dựa trên thang điểm CURB-65 và SpO₂, giúp xác định mức độ nguy hiểm và quyết định có cần nhập viện hay không. Viêm phổi nhẹ (CURB-65: 0–1, SpO₂ ≥ 92%) thường an toàn điều trị ngoại trú, trong khi mức độ nặng đến nguy kịch (CURB-65: 3–5, SpO₂ < 85%) cần nhập viện khẩn cấp hoặc ICU.
.jpg)
CURB-65 đánh giá qua 5 yếu tố: lú lẫn, ure máu, nhịp thở, huyết áp thấp và tuổi ≥ 65. Mỗi yếu tố chấm 1 điểm. Khi chỉ số SpO₂ giảm dưới 92%, nguy cơ thiếu oxy tăng cao. Chỉ số dưới 85% là dấu hiệu cần nhập viện khẩn cấp.
Với người cao tuổi hoặc có bệnh nền (COPD, tiểu đường), mức nguy hiểm có thể cao hơn dù điểm CURB-65 thấp. Ví dụ, người lớn tuổi có CURB-65 = 1 và SpO₂ = 91% vẫn nên nhập viện vì nguy cơ biến chứng cao. Không nên trì hoãn nếu có dấu hiệu khó thở, tím tái, hay mệt lả.
| Mức độ | CURB-65 | SpO₂ | Chỉ định nhập viện |
|---|---|---|---|
| Nhẹ | 0–1 | ≥92% | Không cần thiết |
| Vừa | 2 | 85–91% | Nên nhập viện |
| Nặng | 3–5 | <85% | Nhập viện/ICU ngay |
| Người già/có bệnh nền | ≥1 | <92% | Xem xét nhập viện sớm |
Lưu ý: Nếu bạn hoặc người thân có tuổi cao, bệnh mãn tính hay vừa khỏi COVID-19, hãy theo dõi sát SpO₂ tại nhà và đến bệnh viện ngay khi chỉ số giảm dưới 92% hoặc xuất hiện dấu hiệu bất thường.
Ngay lập tức đến bệnh viện nếu xuất hiện bất kỳ một trong 6 dấu hiệu nguy hiểm sau - đây là tiêu chuẩn cảnh báo sớm viêm phổi chuyển nặng đã được xác thực bởi WHO, Vinmec và các hướng dẫn quốc tế.
6 dấu hiệu cảnh báo bạn không nên bỏ qua:
Lưu ý quan trọng:
Bất kỳ dấu hiệu nào trên cũng đều yêu cầu cấp cứu, dù bạn đang khám tại nhà, qua telehealth hay đã điều trị ngoại trú. Đặc biệt với người cao tuổi và trẻ nhỏ, cần chuẩn hóa theo độ tuổi và theo dõi sát sao.
Bạn đang theo dõi triệu chứng tại nhà? Hãy đo SpO₂ đều đặn, quan sát biểu hiện ý thức và nhịp thở. Nếu có bất thường, đừng chần chừ - gọi cấp cứu hoặc đến bệnh viện ngay.
Đối tượng nguy cơ cao có thể tử vong vì viêm phổi thường là người lớn tuổi, trẻ nhỏ, người suy giảm miễn dịch, và bệnh nhân mắc COPD hoặc tiểu đường. Những nhóm này không chỉ dễ mắc bệnh mà còn có tỷ lệ tử vong cao hơn khi nhập viện, đặc biệt là người trên 75 tuổi với tỉ lệ tử vong lên đến 30–38%.
Ở trẻ dưới 2 tuổi, viêm phổi gây tử vong hàng đầu, với triệu chứng điển hình như thở nhanh, rút lõm lồng ngực và bỏ bú. Bệnh nhân COPD có nguy cơ suy hô hấp và cần theo dõi SpO₂ liên tục, trong khi người suy giảm miễn dịch có thể diễn biến nhanh và khó phát hiện.
SpO₂ <92% (hoặc <88% với bệnh nhân COPD) là dấu hiệu cảnh báo cần được can thiệp y tế ngay. Gia đình nên trang bị máy đo SpO₂ tại nhà, ghi lại nhiều lần trong ngày, và được hướng dẫn cách sử dụng đúng cách.
Ngoài ra, người chăm sóc cần được đào tạo nhận biết sớm các triệu chứng như lú lẫn, ho tăng, thở nhanh hay bỏ ăn ở trẻ. Việc can thiệp sớm và đúng lúc có thể giảm đáng kể nguy cơ tử vong ở các đối tượng nguy cơ cao này.
Để phòng ngừa viêm phổi tái phát và chăm sóc hiệu quả tại nhà, bạn cần kết hợp tiêm ngừa đúng lịch, giữ gìn vệ sinh, dinh dưỡng đầy đủ, kiểm soát chất lượng không khí và theo dõi sát sao các chỉ số sức khỏe như SpO2. Đây là những biện pháp được chuyên gia khuyến nghị cho người cao tuổi, bệnh phổi mạn tính hoặc đang hồi phục sau cúm, COVID-19.
Tiêm chủng phòng bệnh là bước đầu tiên: đặc biệt là vắc xin phế cầu, Hib, ho gà và sởi – giảm mạnh nguy cơ nhiễm và tái nhiễm viêm phổi. Giữ vệ sinh tay và chăm sóc răng miệng hàng ngày, nhất là với người lớn tuổi hoặc có khó nuốt, giúp ngăn ngừa viêm phổi hít. Dinh dưỡng hợp lý – bao gồm cả bú mẹ hoàn toàn ở trẻ nhỏ và chế độ ăn cân đối ở người lớn – nâng cao miễn dịch và rút ngắn thời gian hồi phục.
Chất lượng không khí trong nhà cũng rất quan trọng. Hãy tránh hút thuốc, sử dụng bếp đốt sạch và duy trì thông thoáng tự nhiên. Đặc biệt, thiết bị theo dõi SpO2 tại nhà giúp phát hiện sớm tình trạng giảm oxy, một dấu hiệu cảnh báo viêm phổi tái phát. Nếu SpO2 dưới 94%, cần liên hệ bác sĩ ngay.
Các thiết bị hỗ trợ như máy tạo ẩm và CPAP (nếu được chỉ định) cần được vệ sinh định kỳ để tránh phát sinh vi khuẩn. Ngoài ra, luyện tập thở và vận động nhẹ nhàng sẽ giúp phổi phục hồi tốt hơn sau mỗi đợt bệnh.
Đừng quên tái khám sau 4–6 tuần nếu từng bị viêm phổi nặng hoặc kéo dài, để loại trừ các vấn đề nền như suy giảm miễn dịch, khó nuốt hoặc tổn thương cấu trúc phổi. Sự chủ động, kết hợp cùng chăm sóc y tế định kỳ, sẽ giúp bạn kiểm soát tốt bệnh và sống khỏe mỗi ngày.
Dù viêm phổi có thể nguy hiểm, hiểu đúng mức độ và xử lý kịp thời sẽ giúp bạn bảo vệ người thân tốt hơn trong từng giai đoạn. Đừng để nỗi lo lắng lấn át - bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tình hình với kiến thức đúng và giải pháp phù hợp. Medjin đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc hô hấp tại nhà, an toàn và nhẹ nhàng. Truy cập maythomini.vn để khám phá thiết bị hỗ trợ đáng tin cậy cho người thân yêu.
Bùi Thị Hiên - Chuyên gia Điều dưỡng với hơn 5 năm kinh nghiệm trong chăm sóc sức khỏe và hướng dẫn sử dụng thiết bị y tế.
![[2025] Máy trợ thở tại nhà bao nhiêu tiền? Bảng giá mới nhất](/temp/cropped-may-tro-tho-bao-nhieu-480x332.jpg)
