Ngộ độc oxy là tình trạng tổn thương cơ thể do hít thở oxy ở nồng độ cao trong thời gian dài.
Ngộ độc oxy có thể ảnh hưởng đến não, phổi và mắt, với biểu hiện như co giật, ho kéo dài, khó thở, hoặc mờ mắt. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể hấp thụ quá nhiều oxy, dẫn đến sản sinh các gốc tự do gây tổn thương tế bào.
Ở nhà, ngộ độc oxy thường phát sinh khi dùng sai thiết bị, điều chỉnh lưu lượng không đúng chỉ định, hoặc tự ý thiết lập các phòng thở oxy kém thông khí.
Việc tăng lưu lượng vượt mức kê đơn hoặc không vệ sinh thiết bị đúng cách có thể khiến oxy tích tụ quá mức, làm tăng nguy cơ nhiễm độc phổi hoặc sụp phế nang.
Dù hiếm gặp, ngộ độc oxy tại nhà vẫn là mối lo thực tế – nhất là với người bệnh mạn tính hoặc sau phẫu thuật. Việc hiểu rõ bản chất và cơ chế sinh bệnh giúp người dùng giảm lo lắng và tuân thủ liệu pháp oxy an toàn.
Dấu hiệu sớm nhất của ngộ độc oxy bao gồm ho kéo dài, tức ngực, chóng mặt, và thay đổi nhận thức – nếu không phát hiện kịp thời có thể gây tổn thương thần kinh nghiêm trọng.
.jpg)
Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng ban đầu như buồn nôn, mờ mắt, co giật nhẹ, hoặc tê bì tay chân, thường bị nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường.
Người cao tuổi hoặc bệnh nhân mãn tính thường không có biểu hiện rõ ràng, mà thay vào đó là tình trạng mệt mỏi tăng dần, ăn kém, hoặc thay đổi hành vi bất thường. Gia đình cần đặc biệt lưu ý nếu người thân trở nên lừ đừ, dễ cáu hoặc khó nhận biết người quen – vì đây có thể là biểu hiện sớm của tổn thương não do ngộ độc oxy.
Luôn đặt câu hỏi: “Người thân có thay đổi gì bất thường trong 24 giờ qua?” Nếu có, hãy gọi bác sĩ ngay – đừng chờ triệu chứng nặng mới phản ứng.
.jpg)
Luôn dùng đúng thiết bị được chứng nhận y tế để phòng ngộ độc oxy, vì chỉ các thiết bị đạt chuẩn mới đảm bảo cung cấp oxy đúng nồng độ, không lẫn tạp chất và hạn chế rủi ro cháy nổ.
Thiết bị đạt chuẩn FDA hoặc CE giúp giảm nguy cơ sai lệch nồng độ oxy – nguyên nhân chính gây ngộ độc oxy tại nhà.
Hãy kiểm tra dấu chứng nhận như CE, FDA hoặc ISO 13485 trên thiết bị; rà soát giấy chứng nhận và tra cứu tên thiết bị trên các cơ sở dữ liệu như EUDAMED (châu Âu) hoặc FDA (Mỹ). Tránh tuyệt đối hàng trôi nổi vì thiết bị không đạt chuẩn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, quá tải oxy hoặc mất an toàn khi rò rỉ khí.
Luôn kiểm tra lưu lượng oxy theo đơn kê để phòng tránh ngộ độc oxy tại nhà.
Trước mỗi lần sử dụng, hãy đảm bảo thiết bị đang được cài đúng mức lưu lượng (ví dụ: 2 lít/phút) như ghi trong đơn kê mới nhất từ bác sĩ. Với bình oxy, thay khi áp suất dưới 500 psi; với máy tạo oxy, kiểm tra hiển thị kỹ thuật số hoặc đồng hồ lưu lượng.
Không tự ý điều chỉnh mức oxy mà không có hướng dẫn y tế.
Việc tự thay đổi liều có thể gây thiếu oxy (gây lú lẫn, tổn thương nội tạng) hoặc thừa oxy (gây tích CO₂ nguy hiểm). Cơ quan y tế quốc tế đều cảnh báo: "Oxy là thuốc — phải dùng theo đơn và được giám sát."
Kiểm định mỗi ngày bằng bảng checklist đơn giản sau:
Dành một phút mỗi sáng để kiểm tra giúp giảm thiểu rủi ro, tăng hiệu quả điều trị, và giữ bình an cho người thân.
Theo dõi triệu chứng hằng ngày là bước thiết yếu để phòng ngừa ngộ độc oxy tại nhà.
Việc theo dõi SpO₂, nhịp tim và triệu chứng thở giúp phát hiện sớm dấu hiệu suy hô hấp, từ đó giảm nguy cơ nhập viện lên đến 46% theo nghiên cứu từ các chương trình theo dõi tại nhà.
Hướng dẫn theo dõi và ghi chép an toàn:
Dấu hiệu cần báo bác sĩ ngay:
Gia đình nên:
Theo dõi kỹ lưỡng không chỉ giúp ngăn biến chứng nguy hiểm, mà còn giúp người bệnh và người chăm sóc an tâm hơn mỗi ngày. Bạn có thể bắt đầu ngay hôm nay với bảng theo dõi in sẵn từ NHS hoặc dùng app tiện ích.
Không tự ý thay đổi liệu pháp oxy mà không có chỉ định y tế, vì điều này có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng đến tính mạng.
Trong một ca bệnh, một người đàn ông 69 tuổi bị COPD đã tự ý dùng bình oxy di động mà không theo dõi y tế, dẫn đến suy hô hấp và phải nhập viện cấp cứu. Việc dùng quá ít oxy có thể gây thiếu oxy cấp, trong khi dùng quá nhiều gây ứ CO₂ – cả hai đều có thể dẫn đến tử vong.
Ngộ độc oxy không chỉ gây tổn thương phổi mà còn làm tăng nguy cơ viêm, xẹp phổi, rối loạn ý thức và phải nhập ICU. Các bác sĩ nhấn mạnh: tuyệt đối không tự ý ngưng hoặc điều chỉnh lưu lượng oxy khi chưa có hướng dẫn.
Luôn trao đổi kỹ với bác sĩ nếu có biểu hiện bất thường, và đừng bao giờ thay đổi theo lời khuyên từ người không có chuyên môn.
Người dùng oxy tại nhà nên lưu sẵn các số hỗ trợ khẩn cấp và liên hệ với nhà cung cấp địa phương khi có sự cố.
S-Med cung cấp đường dây nóng 24/7 cho các sự cố về thiết bị sẵn sàng hỗ trợ trong trường hợp khẩn cấp và giờ hành chính.
Việc giữ danh sách liên lạc khẩn cấp luôn hiển thị và cập nhật, bao gồm bác sĩ, nhà cung cấp oxy, người thân và dịch vụ cấp cứu, giúp giảm rủi ro trong các tình huống như mất điện hay khó thở đột ngột.
Để đảm bảo an toàn khi có nguy cơ ngộ độc oxy, bạn nên:
Luôn xác minh nhà cung cấp địa phương là đối tác chính thức được cơ quan y tế cấp phép. Bạn có thể hỏi bác sĩ kê đơn hoặc kiểm tra qua website nhà cung cấp như S-Med để đảm bảo đúng tiêu chuẩn và được hỗ trợ đầy đủ khi cần.
Hàng ngày. Đảm bảo:
Chăm sóc sức khỏe tại nhà không chỉ là kê đơn – mà là sự quan tâm được thể hiện trong từng chi tiết nhỏ. Bằng cách nhận biết dấu hiệu ngộ độc oxy, kiểm tra định kỳ và tuân thủ hướng dẫn sử dụng, bạn đang góp phần tạo nên một môi trường an toàn hơn cho những người bạn yêu thương. Hãy để Medjin đồng hành cùng bạn, từ thiết bị đến tư vấn, để mỗi hơi thở trở nên an tâm hơn. Truy cập maythomini.vn để nhận tài liệu hướng dẫn chi tiết.
Bùi Thị Hiên - Chuyên gia Điều dưỡng với hơn 5 năm kinh nghiệm trong chăm sóc sức khỏe và hướng dẫn sử dụng thiết bị y tế.
![[2025] Máy trợ thở tại nhà bao nhiêu tiền? Bảng giá mới nhất](/temp/cropped-may-tro-tho-bao-nhieu-480x332.jpg)
